TCMB Faiz Arttırmasına Rağmen Neden Döviz ve Altın Hareketlendi

TCMB faiz arttırmasına rağman dolar neden yükseliyor? Piyasa nereye gidiyor? Faiz arttırımı bir işe yaramadı mı? Sorularının cevapları için bu içeriği hazırladık.

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in başında bulunduğu yeni ekonomi yönetiminde ilk faiz kararı çıktı. Şimşek’in göreve getirdiği yeni Merkez Bankası Başkanı Hafize Gaye Erkan’ın başında bulunduğu kurul faiz arttırmı kararı aldı. Türkiye’de uzun süre sonra uygulanan bu faiz arttırımına dolar ters tepki gösterdi. Beklentinin %20 olduğu ama kurulun %15’e yükselttiği politika faizi sonucunda dolar ve altında yeni rekorler geldi. Peki neden faiz artmasına rağmen döviz ve altında artış gözleniyor.

TCMB Faiz Artırımı ve Döviz Kuru

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Haziran 2023 toplantısında politika faizini 650 baz puan artırarak yüzde 15’e çıkardı. Faiz artışının amacı enflasyonu kontrol altına almak ve finansal istikrarı sağlamaktı. Ancak, faiz artışı sonrasında dolar kurunun hala yükseliyor olması birçok kişinin kafasını karıştırdı. Bu yazıda, TCMB faiz artışının döviz kurları üzerindeki etkisini inceleyerek bu durumu açıklamaya çalışacağım.

Döviz Kurlarını Etkileyen Faktörler

Döviz kurları birçok faktörden etkilenir. Bunlar arasında ülkenin ekonomik performansı, siyasi istikrarsızlık, merkez bankalarının para politikaları, küresel ekonomik koşullar ve yatırımcıların risk alma iştahı gibi unsurlar yer alır. Özellikle, ülkedeki siyasi belirsizlik ve ekonomik krizler gibi faktörler para biriminin değer kaybetmesine neden olabilir.

Genel olarak döviz kurları birçok faktörden etkilenir. Bunlar genellikle içsel ve dışsal faktörler olarak ikiye ayrılır.

İçsel Faktörler:

1. Ekonomik Durum: Bir ülkenin ekonomik durumu, döviz kurlarını doğrudan etkiler. Güçlü bir ekonomi, para biriminin değerini artırırken, zayıf bir ekonomi para birimi değer kaybetmesine yol açabilir.
2. Enflasyon: Yüksek enflasyon, para biriminin değer kaybetmesine neden olabilir. Çünkü yüksek enflasyon, yabancı yatırımcıların ülkeye olan güvenini azaltır ve para birimindeki değer kaybına neden olabilir.
3. Siyasi İstikrar: Siyasi istikrarsızlık, yabancı yatırımcıların ülkeye olan güvenini azaltır ve para biriminin değer kaybetmesine neden olabilir.
4. Faiz Oranları: Yüksek faiz oranları, yabancı yatırımcıların ülkeye yatırım yapmasını teşvik edebilir ve para biriminin değerini artırabilir.

Dışsal Faktörler:

1. Küresel Ekonomik Koşullar: Küresel ekonomik koşullar, döviz kurlarını doğrudan etkileyebilir. Örneğin, küresel ekonomik krizler veya savaşlar, para birimlerinin değer kaybetmesine neden olabilir.
2. Faiz Oranları: Bir ülkenin faiz oranları, diğer ülkelerin faiz oranlarıyla karşılaştırıldığında farklılık gösterir. Bu farklılık, yabancı yatırımcıların para birimine olan talebini etkileyebilir.
3. Ticaret Dengesi: Bir ülkenin ticaret dengesi, para biriminin değerini etkileyebilir. Örneğin, bir ülkenin fazla verdiği bir ticaret dengesi, para biriminin değerini artırabilir.
4. Yatırımcıların Risk Alma İsteği: Yatırımcıların risk alma iştahındaki değişiklikler, para birimlerinin değerini etkileyebilir. Özellikle yüksek riskli ortamlarda yatırımcılar güvenli liman olarak kabul edilen para birimleri tercih ederler.

Sonuç olarak, döviz kurlarını etkileyen faktörler oldukça karmaşık ve çok yönlüdür. Her bir faktörün etkisi değişkendir ve zaman içinde değişebilir. Bu nedenle, ekonomik analizler yapılırken, tüm faktörlerin dikkate alınması gerekmektedir.

TCMB Faiz Artışının Etkisi

TCMB’nin faiz artışı, ülkenin para birimi olan Türk lirasının değer kazanmasına ve dolardaki düşüşe neden olur. Piyasanın beklentilerine göre faiz artırımı yeterli olacak mı, ne kadar artacak gibi konular ise döviz kurlarında belirleyici etkiye sahiptir.

Ancak, faiz artışları sadece piyasa beklentileriyle sınırlı değildir. Döviz piyasaları oldukça karmaşık ve birçok faktörün etkisi altındadır. Örneğin, küresel faiz oranlarındaki değişiklikler, özellikle ABD’deki faiz oranlarındaki artışlar, doların diğer para birimlerine karşı değer kazanmasına yol açabilir. Benzer şekilde, ekonomideki belirsizlikler ve yatırımcıların risk alma iştahındaki değişiklikler de döviz kurlarını etkileyebilir. döviz kurlarını etkileyen faktörler oldukça karmaşıktır ve tek bir politika aracı ile tamamen kontrol edilemezler.

Ancak, TCMB’nin faiz politikaları, yapısal reformlar ve para politikası araçları gibi farklı yaklaşımlar kullanarak ekonomik istikrarı sağlamaya çalışması, Türkiye’nin finansal istikrarını ve ekonomik büyümesini destekleyebilir.

Son olarak konu ile ilgili Mehmet Şimşek’in attığı 4 twitlik açıklamanın ilk bölümünü konu altına ekliyorum.

Türkiye Yüzyılı’nın temel felsefesi üç kavramla somutlaşmıştır: İstikrar, Güven, Sürdürülebilirlik…

Önümüzdeki dönemde izleyeceğimiz ekonomi politikamız da bu kavramlar ekseninde şekillenecek, 85 milyon vatandaşımızın ve gelecek nesillerimizin huzur ve güven içinde daha…

— Mehmet Simsek (@memetsimsek) June 22, 2023